Σκοπός του ιδρύματος

Το ιστορικό ίδρυσης του ΙΜΙΑΧ Η « Εταιρία Ηπειρωτικών Μελετών», πού κατόρθωσε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, χάρη ατούς αγώνες, τη δραστηριότητα της, την εθελοντική προσφορά, την ηθική και υλική συμπαράσταση της Πολιτείας και προπαντός χάρη στο ασίγαστο πάθος του προέδρου της να ανδρωθεί και νά επιτελέσει όσα συνοπτι­κά αναφέρονται στην έκδοση αυτή, είχε τη γνώμη ότι ή αποστολή της δεν θα ολοκληρωνόταν, αν δεν πετύχαινε νά συγ­κροτήσει ένα επιστημονικό Ίδρυμα με διεθνές κύρος. Την αποστολή αυτού του Ιδρύματος εξέθετε, σε γενικές γραμμές στα έγγραφα, πού απηύθυνε προς τα αρμόδια Υπουργεία, αναλυτικά δε στον Εσωτερικό Κανονισμό του Ιδρύματος, πού είχε καταρτισθεί και υποβληθεί για έγκριση στη Γενική Συνέλευση της ΕΗΜ: «Λόγοι γεωφυσικοί και ιστορικοί έχουν συντελέσει, εν τη ροή των αιώνων, εις την δημιουργία ιδιόμορφου φυσιογνωμίας του Ηπειρώτικου χώρου, διαφόρου ενίοτε από τον Ελλαδικόν τοιούτον. Δυσπροσπέλαστος ή "Ήπειρος δια την λοιπήν Ελλάδα, λόγω της ορεινής ζώνης της Πίνδου και των Άθαμανίων ορέων, ύποστάσα συνεχείς καί καταστρεπτικός έπιδρομάς Ιλλυριών, Ρωμαίων, Γότθων, Σλάβων, Τούρκων καί τελικώς τών Αλβανών, έμορφολόγησε ζωήν και ίστορίαν μέ ίδιαιτέραν άπόχρωσιν εντός τοϋ Ελλαδικού χώρου. Το Κράτος του Πυρρού, το Δεσποτάτον της Ηπείρου και το Κράτος τού Άλή Τεπελενλή αποτελούν τάς κυριωτέρας εκφράσεις της ιδιομορφίας ταύτης. Ή έξάπλωσις, εξ άλλου, των πέραν τοϋ Γενουσου Ιλλυρικών φύλων προς νότον καί ό εξισλαμισμός τούτων, μετά την "Αλωσιν, επέφεραν είς τόν Ήπείρωτικόν χώρον δημογραφικός νοθεύσεις, τάς οποίας εκ­μεταλλεύονται αλλοεθνή πολιτικά συμφέροντα, διά νά δημιουργούν δυσμενείς έθνικάς επιπτώσεις καί σήμε­ρον ακόμη. Έν τούτοις, άπό τοΰ Γενουσου πόταμου καί μέχρι του Αμβρακικού κόλπου, ολόκληρος ό Ηπειρωτικός χώρος είναι διάστικτος άπό τά μνημεϊα, τάς πόλεις καί τά κατάλοιπα της ζωής της Κλασσικής, της Ελληνιστικής καί τής Βυζαντινής εποχής. Είς τά Αρχεία των Ευρωπαϊκών κρατών άπόκεινται αναρίθμητα κείμενα, τεκμηριοΰντα την έλληνικήν ΐστορικήν διαδρομήν τοϋ Ηπειρωτικού χώρου, έν τω συνόλω του. Δυστυχώς, ουδεμία με έθνικόν παλμόν συστηματική έρευνα έγένετο προς τήν κατεύθυνσιν αυτήν καί ουδεμία ιστορικώς τεκμηριωμένη συνθετική προθολή τής ιστορίας τοΰ χώρου είδετό φως. Τό κενόν τοϋτο φιλοδοξεί νά πλήρωση ή «Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών» διά τής συγκροτήσεως «Ιδρύματος Μελετών Ιονίου καί Αδριατίκοϋ χώρου». "Αν είς τό παρελθόν εθεωρείτο δυσχερής ή λειτουργία τοιούτου Ιδρύματος, ήδη, με τήν ΰπαρξιν Πανεπιστημίου είς Ιωάννινα, καθίσταται ευχερής, διότι ώς ηγετικά μεν στελέχη θά χρησιμοποιηθούν οι καθηγηταί, ύφηγηταί, έπιμεληταί κλπ. τών Σχολών τοΰ Πανεπιστημίου, ώς Βοηθητικά δέ οί φοιτηταί καί απόφοιτοι τών Σχολών, έξ ών θά άναδειχθή καί ή επιστημονική ηγεσία τοϋ μέλλοντος. Ή «Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών», τής οποίας ό βασικός καταστατικός σκοπός άπό τής συστάσεως της είναι ή περισυλλογή, άξιολόγησις καί άξιοποίησις όλων τών εκφάνσεων τής ιστορικής ζωής του Ηπειρώτικου χώρου καί ή συμβολή διά την άνέλιξίν του, αισθάνεται καί τό χρέος καί τήν βαρυτάτην εύθυνην τοϋ εγχειρήματος. Έστέ, όμως, βέβαιοι, ότι, όπως είς όλας της τάς δραστηριότητας έπέδειξεν ίεραποστολικήν διακονίαν, μέ τήν ιδίαν διάθεσιν καί έν προκειμένω θά κινηθή. "Ηδη, διά τό ύπό κρίσιν "ίδρυμα, ή «Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών» κατόρθωσε νά δημιουργήσει προϋποθέσεις λειτουργίας, ώς είναι ή συγκρότησις Ηπειρωτικής Βιβλιοθήκης έξ 20.000 τόμων περίπου, ή υπαρξις αιθουσών Αναγνωστηρίου, Πνευματικού Κέντρου καί Γραφείων, ώς καί ή συγκρότησίς Ιστορικών Αρχείων καί Λαογραφικών Συλλογών».