Παρελθούσες δράσεις

Τα Δωδωναία Οι γιορτές της Δωδώνης κα­τέλαβαν στο γενικό πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ΕΗΜ εξέχουσα θέση. 'Αποτελούσαν τον άξονα γύρω από τον οποίο στρέφον­ταν οι πολιτιστικές κυρίως εκδηλώσεις. Τα Δωδωναία στάθηκαν εξάλλου και ορόσημο για τη ζωή της ΕΗΜ. Κι αυτό, γιατί, με τη σύλληψη της ιδέας για την αναβίωση της Δωδώνης και την οργά­νωση των πρώτων παραστάσεων — το 1960 - συνέπεσε χρονικά, αλλά και για λόγους ουσιαστικότερους, ή άνθηση των δραστηριοτήτων της, ή έναρξη της κατασκευής των έργων υποδομής και ή επέκταση της επιφάνειας και τού βάθους των εκδηλώσεων της. "Έτσι, τα Δωδωναία δεν αντιδιαστέλλονται απλώς ως έξαρση, αλλά επισημαίνονται ως το σύμβολο, από το οποίο αντλού­σαν περιεχόμενο οι σκοποί της ΕΗΜ. Από πού όμως πήγαζε αυτό το ειδι­κό βάρος, πού απέκτησαν τα Δωδω­ναία; Υπήρχε μία ατμόσφαιρα και μία φιλοσοφία, μπορεί να πει κανείς, γύρω από το ζήτημα. Ή Δωδώνη, πού ανα­βίωσε το 1960 από τη λήθη του παρελ­θόντος, έγινε, από την πρώτη στιγμή, ο χώρος της συνειδητοποίησης της κοι­νής μοίρας των 'Ηπειρωτών. Οι δεκά­δες χιλιάδες λαού πού συγκεντρώνον­ταν εκεί, κάθε χρόνο, δεν αποτελούσαν μια συμπτωματική παρουσία. Υπάκουαν, συνειδητά ή ασυνείδητα, στη μυστική κλήση των προγόνων και πή­γαιναν να προσκυνήσουν τα ιερά χώ­ματα και να ξαναβρούν την ιστορική μνήμη τους. Τα μηνύματα του αρχαίου λόγου, πού ακούγονταν κάθε χρόνο, έδιναν μορφή στο περιεχόμενο των προγονικών καταβολών και ξανάσμι­γαν το σήμερα με την παράδοση. Υ­πάκουαν, τέλος, στην ανάγκη να έρ­θουν σε επικοινωνία με τ' άλλα αδέλφια τους, τους 'Ηπειρώτες των πόλεων, των χωριών και της διασποράς, για προβολή κοινών πόθων και κατανόηση κοινών προβλημάτων.Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες συγ­κροτήθηκε το Κοινό των Ηπειρωτών, πού είναι ή σύγχρονη έκφραση του Ήπειρωτισμού — προσφιλείς όροι και οι δύο στον αείμνηστο Πρόεδρο Κων. Φρόντζο — πού περιεχόμενο του ήταν ο αγώνας για τη μορφολόγηση της φυ­σιογνωμίας του 'Ηπειρώτικου χώρου, σύμφωνα με τα πολύτιμα παραδοσια­κά μας στοιχεία, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της ζωής του παρόντος. Πόσο κοντά στα πράγματα ήταν ή πρόθεση αυτή, διαπιστώνεται από την κριτική θεώρηση διακεκριμένων στοχα­στών του τόπου μας, πού παρακο­λούθησαν από κοντά τις παραστάσεις των Δωδωναίων και κατέληξαν στις διαπιστώσεις τους. Oι παραστάσεις στη Δωδώνη από το θίασο του Δ. Ροντήρη είχαν ορισθεί για τις 6 και 7 Αύγουστου 1960. Στις 2 Αύ­γουστου, άρχισαν oι άλλες εκδηλώσεις μετα εγκαίνια της Έκθεσης Λαϊκής Τέχνης, που οργάνωσε στο Διοικητή­ριο ή ΕΗΜ, στα οποία, εκτός από τις Τοπικές 'Αρχές, παρέστησαν οι Υ­πουργοί Κ. Τσάτσος και Σ. Γκίκας. Ή θριαμβευτική επιτυχία των εκδη­λώσεων είχε τεράστιο αντίκτυπο σε πανελλαδική κλίμακα. Ό Ηπειρωτικός τύπος, πρώτα, της 'Ηπείρου και των 'Αθηνών, με εκτενή δημοσιεύματα και κρίσεις ανέλυε το περιεχόμενο της προσπάθειας και έπλεκε το εγκώμιο της ΕΗΜ, ιδιαίτερα δε του Προέδρου της, πού είχε συλλάβει την ιδέα και είχε επωμισθεί όλη την ευθύνη της οργάνω­σης. Οι αθηναϊκές εφημερίδες, πάλι, ε­πεσήμαναν τη σοβαρότητα των εκδη­λώσεων και στάθμισαν το βάρος τους. Στα επόμενα χρόνια, με ειδικούς αντα­ποκριτές, πού θα στέλλουν στα Γιάννι­να, θα δημοσιεύουν εκτενέστατες περι­γραφές των εκδηλώσεων και θα εξαν­τλούνται σε ύμνους για την ΕΗΜ και το έργο της. Οι 'Αρχές, οι 'Ηπειρωτικές 'Οργα­νώσεις, Σωματεία και Σύλλογοι, και οι 'Ηπειρώτες απ' όλη την 'Ελλάδα, όσοι είχαν την τύχη να παρευρεθούν στην αναβίωση της Δωδώνης, εκφράζουν με συγκινητικά λόγια το θαυμασμό τους για το λαμπρό επίτευγμα. Θα παρα­θέσουμε μερικές τέτοιες κρίσεις, διατυπωμένες σε γράμματα και τηλεγραφή­ματα, πού έφθασαν στην ΕΗΜ, μετά την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων του 1960. "Ας σημειωθεί πώς κάθε χρόνο ε­κατοντάδες επιστολών κατέκλυζαν τα γραφεία της ΕΗΜ με εντυπώσεις από τις παραστάσεις και επαινετικά λόγια για το έργο τού Ιδρύματος. Τα κείμενα αυτά, με τον όγκο τους αποτελούν ο­λόκληρο αρχείο: